دستور سنتی مربای انگور بدون شکر و انار پته گیلانی
مربای انگور بدون شکر یکی از اصیل ترین و سالم ترین مرباهای ایرانی است که در گیلان با نام های مختلفی مثل انگور خمس یا انار پته شناخته می شود. این مربا برخلاف مرباهای دیگر که با مقادیر زیادی شکر تهیه می شوند، تنها با استفاده از انگور طبیعی درست می شود و همین ویژگی باعث شده طرفداران زیادی پیدا کند. از کودکی تا امروز این مربا بخشی از سفره صبحانه خانواده های گیلانی بوده و هنوز هم با همان روش سنتی تهیه می شود.
مربای انگور بدون شکر خانگی با شیرینی طبیعی
چرا مربای انگور بدون شکر خاص است؟
اغلب مرباها برای شیرینی بیشتر به شکر نیاز دارند اما مربای انگور بدون شکر به هیچ افزودنی احتیاج ندارد. شیرینی طبیعی انگور هنگام جوشیدن آزاد می شود و ترکیب آن با غلظت طبیعی میوه، طعمی بی نظیر ایجاد می کند. در واقع این مربا یکی از معدود خوراکی هایی است که تنها با یک ماده غذایی یعنی انگور تهیه می شود.
تاریخچه مربای انگور خمس یا انار پته گیلانی
در زبان گیلکی به این مربا «انار پته» می گویند که به معنای انگور پخته است. به مرور زمان واژه انگور در این ترکیب جای خود را به انار داده که از نظر زبانشناسی تغییر عجیبی نیست. در برخی خانواده ها نیز این مربا با نام «انگور خمس» شناخته می شود. خمس در گویش محلی به معنی کم شیره یا بی شیره است و دقیقا اشاره به این دارد که مربا تنها با شیرینی طبیعی خودش تهیه می شود.
خواص مربای انگور بدون شکر
- سرشار از آهن و مناسب برای درمان کم خونی
- مفید برای کمردرد و زانودرد به دلیل وجود املاح معدنی طبیعی
- انرژی زا و مقوی برای صبحانه و عصرانه
- بدون قند مصنوعی و مناسب برای کسانی که رژیم غذایی سالم دارند
- دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و تقویت کننده سیستم ایمنی
مواد لازم برای مربای انگور بدون شکر
- یک کیلو انگور سبز بدون هسته
- گردو به مقدار دلخواه (اختیاری)
- 1 یا 2 عدد هل (اختیاری)
طرز تهیه مربای انگور بدون شکر مرحله به مرحله
ابتدا انگورهای سبز بدون هسته را شسته و داخل قابلمه لعابی یا استیل بریزید.
انگورها را کمی له کنید تا آب آن خارج شود.
قابلمه را روی حرارت کم بگذارید و درب آن را ببندید.
حدود دو ساعت با حرارت ملایم اجازه دهید انگورها بجوشند.
کف روی مربا را بگیرید تا شفاف و تمیز بماند.
به محض اینکه رنگ مربا قرمز شد آن را مدام هم بزنید تا ته نگیرد.
وقتی مربا غلیظ و خوشرنگ شد می توانید در صورت تمایل کمی گردو خرد شده یا دانه هل اضافه کنید.
مربای آماده شده را در شیشه های تمیز و خشک بریزید و در یخچال نگهداری کنید.
ویدئو طرز تهیه مربای انگور بدون شکر یا انگور خمس خانگی:
ویدئو طرز تهیه مربای انگور بدون شکر یا انگور خمس خانگی
نکات مهم در تهیه مربای انگور بدون شکر
- از قابلمه استیل یا لعابی استفاده کنید تا طعم طبیعی مربا حفظ شود.
- حتما حرارت ملایم باشد چون حرارت زیاد باعث کاراملی شدن و تغییر طعم می شود.
- مرتب مربا را هم بزنید تا ته نگیرد.
- برای امتحان می توانید ابتدا با یک خوشه انگور این مربا را درست کنید.
طرز سرو مربای انگور خمس
- این مربا به روش های مختلفی سرو می شود:
- همراه با خامه و کره در صبحانه
- کنار نان تازه و چای داغ
- ترکیب با تخم مرغ برای درست کردن نیمرو خمس، یکی از غذاهای محلی گیلانی
- کنار کته گیلانی که طعمی بی نظیر دارد
- به عنوان شیرینی طبیعی در کنار عصرانه
نیمرو خمس، ترکیب سنتی گیلانی
یکی از پرطرفدارترین روش های استفاده از انار پته یا انگور خمس، نیمرو خمس است. در این روش مربای انگور را کمی با کره تفت می دهند سپس تخم مرغ داخل آن می شکنند. این غذا بسیار خوشمزه و مقوی است و معمولا با گردو سرو می شود.
چرا مربای انگور بدون شکر محبوب است؟
دلیل محبوبیت این مربا در سادگی و طبیعی بودن آن است. هیچ افزودنی شیمیایی ندارد، تنها از شیرینی خود انگور بهره می گیرد و همین باعث می شود سالم تر از مرباهای دیگر باشد. بسیاری از خانواده ها به خاطر خواص درمانی و طعم طبیعی این مربا، آن را بخشی جدانشدنی از سفره صبحانه می دانند.
تجربه شخصی در تهیه مربای انگور
از یک کیلو و دویست گرم انگور تنها یک شیشه نیم کیلویی مربا به دست می آید. این موضوع نشان می دهد که مربا بسیار غلیظ می شود و به همین دلیل باید با حوصله آن را تهیه کنید. هر بار که این مربا درست می شود بوی خوش آن در خانه می پیچد و طعمی خاطره انگیز ایجاد می کند.
سوالات متداول
1. مربای انگور بدون شکر چیست؟
مربای انگور بدون شکر مربایی سنتی و گیلانی است که تنها با انگور تهیه می شود و هیچ افزودنی ندارد.
2. آیا مربای انگور خمس برای سلامتی مفید است؟
بله، به دلیل نداشتن شکر مصنوعی و داشتن آهن و آنتی اکسیدان، برای کم خونی، مفاصل و انرژی بدن بسیار مفید است.
3. مربای انگور بدون شکر چقدر ماندگاری دارد؟
اگر در ظرف تمیز و خشک در یخچال نگهداری شود، تا چند ماه ماندگار خواهد بود.
4. نیمرو خمس چیست؟
نیمرو خمس ترکیبی از مربای انگور خمس با تخم مرغ و کره است که یک غذای محلی خوشمزه و مقوی در گیلان محسوب می شود.
جمع بندی
مربای انگور بدون شکر یا همان انگور خمس و انار پته گیلانی یکی از سالم ترین و خوشمزه ترین مرباهای سنتی ایران است. تهیه آن بسیار ساده است و تنها به انگور و زمان نیاز دارد. اگر به دنبال یک مربای خانگی، سالم، بدون افزودنی و کاملا طبیعی هستید، این مربا بهترین انتخاب خواهد بود.
منابع: آشپزی به سبک نازگل (@ashpazi_be_sabke_nazgol) / کوکپد
