ر ادامه اين مطلب از رزبانو فوت و فن تهیه «پلو»ی خوشمزه و خوش پخت را براي شما همراهان عزيز آماده کرده ايم.
چلو صرفا به برنجی که به روش آبکش تهیه شده گفته می شود و پلو همه برنج ها و کته را هم شامل می شود.
چلو آبکش:
برای تهیه برنج ابتدا باید کاملا آن را پاک کرد که مبادا داخل آن، سنگ یا فضله موش باشد. سپس باید شست. برنج را موقع شستننبایدچنگ زد. موقع شستن مقداری از نشاسته برنج خارج می شود. تا وقتی که آب زلال شود معمولا 3 بار شسته می شود.
سپس برنج را با مقداری نمک داخل ظرف بزرگی خیس کرد تا برنج پس از خیس خوردن و زیاد کردن حجم، جای آن تنگ نباشد. هنگام خیس کردن برنج نمک یادتان نرود. برنج خیس کرده بدون نمک هنگام پخت زود شکفته می شود و برنج پس از آماده شدن نرم و خمیر می شود.
البته بعضی برنج ها را باید یک شب قبل خیس کرد و بعضی را 3 الی 4 ساعت قبل که این به نوع برنج و تازگی و کهنگی برنج بستگی دارد. برنج های کهنه را می شود از قبل خیس کرد و با خیس کردن خیلی کیفیت بهتری پیدا می کنند البته اگه دیر خیس شوند و مدت کمی داخل آب بوده باشند هنگام پخت آب بیشتری طلب می کنند تا ری کنند ( زیاد کردن حجم برنج ” ری ” نام داره ). ولی برنج های تازه با خیس کردن زیاد کیفیت خودشان را از دست می دهند و باید مدت کمی در آب مانده باشند و هنگام پخت هم آب کمتری برای پختن طلب می کنند.
هنگام تهیه برنج آبکش :
موقع جوشاندن برنج داخل آب آن می توانید دو قاشق آبلیمو یا سرکه بریزید تا رنگ آن سفید شود و قد بکشد. بعضی ها از حلقه های پیاز استفاده می کنند. بعضی نیز در پایان کار وقتی می خواهند برنج را آبکش کنند کمی یخ داخل برنج می ریزند تا بهتر قد بکشد. برخی آشپزهای خبره و قدیمی از مقدار کمی زاج کوبیده استفاده می کنند. که در صورت تهیه چلو برای اینکه برنج سفیدتر شود یک قطعه کوچک زاج (به اندازه یک فندق) را کوبیده در آب برنج و یا نصف شیشه ماست را بتدریج بعد از ریختن برنج داخل ظرف می ریزند. بعد آبکش می کنند.
قابلمه ای که برنج داخل آن می جوشد باید جای کافی برای جوشاندن برنج داشته باشد. داخل آب آن می توانید از کمی روغن ( یک قاشق ) استفاده کنید تا برنج بهتر قد بکشد و به هم نچسبد و دانه دانه شود. بعد از آبکش کردن بهتر است قابلمه ای که برای دم کردن برنج در نظر گرفته شده جا دار باشد و روغن هم داغ باشد. برنج را هم کله قندی یا هرمی داخل قابلمه می ریزند. یعنی وسط قابلمه برنج بیشتری ریخته می شود.
این کمک می کند که حرارت از اطراف قابلمه که برنج کمتری دارد به مرکز قابلمه و تمام محتوای برنج برسد و بخار داخل آن بپیچد تا زودتر و بهتر دم بکشد. حالا پس از کشیدن برنج روی نان ته دیگ یا سیب زمینی ته دیگ، برای دم کردن برنج – اول بگذارید جسم قابلمه داغ شود و خیلی کوتاه شعله را زیاد کنید تا بخار توی قابلمه بپیچد و بخار کندبعد شعله آن را کم کنید و آب و روغن را به هه جای برنج اضافه کنید و بعد دمکنی روی آن بگذارید. از کنار اجاق گاز کنار نروید!! قدیمی ها هنگام استفاده در قابلمه های رویی یا آلومینیمی دست شان را خیس می کردند و به جدار بیرون قابلمه می زدند اگر صدا می داد وقت گذاشتن دمکنی بود!اگر برنج در مدت طولانی دم بکشد بهتر است تا اینکه عجله کنید و ته دیگ تان بسوزد و برنج تان بوی سوخته بگیرد.
نکات :
برای داشتن پلو سفید و قد کشیده باید اول از همه در نظر داشت که نوع برنج خیلی مهم است. از برنج مرغوب استفاده کنید. بعد اینکه برنج تازه و برداشت محصول همان سال نباشد. برنج کهنه تر کیفیت بهتری خواهد داشت. دانه های برنج باید باریک و یکدست باشد و داخل آن دانه های شکسته و خرد شده نداشته باشد و رنگ همه یکدست باشد. داخل آن دانه سفید و گرد نداشته باشد.
رمز و راز ها و فوت و فن تهیه یک پلو یا چلوی خوشمزه و خوش قد و بالا
برنج را موقع خرید برای اینکه بدانید معطر است – داخل کف دست می ریزید و از نزدیک به آن با نفس دهان می دمید! در همان حال می شود عطر برنج را حس کرد و معمولا یکدانه آن را زیر دندان می جوند. زیر دندان باید سفت و محکم باشد اگر چند تکه خرد شد برنج بدی نیست می شود وقت گذاشت و آن را امتحان کرد! و اگر خردتر و در واقع پودر شد به امتحان از طریق پخت هم نمی ارزد. برای شناخت برنج باید با کته آن را امتحان کرد. برنجی که آب زیاد ببرد کیفیت آن بهتر است. اگه هنگام تهیه کته برنج به اصطلاح دون در آمد بطوریکه با آبکش از نظر قد و دانه فرقی نداشت برنج خوبی به شمار می رود. کیفیت و کهنگی برنج حرف اول را می زند. کیفیت برنج های دیگر هم به نحوه پخت آن بستگی دارد. برای برنج های نه چندان مرغوب معمولا با کمتر ریختن آب و کمتر جوشاندن می شود برنج خوبی تهیه کرد. به هرحال با چند بار امتحان می شود به نحوه تهیه بهتر آن دست یافت.
اندازه آب برای تهیه برنج با روش های متفاوت :
برای پخت در قابلمه : معمولا برای هر پیمانه برنج که قبلا خیس نخورده باشد… دو پیمانه آب سرد
برای هر پیمانه برنج که خیس خورده باشد … یک پیمانه آب سرد
برای پخت داخل پلوپز: چون قبلا آب را می جوشانید، آب به میزان هر پیمانه برنج … یک و نیم پیمانه آب لازم است.
هنگام خیس کردن برنج باید حتما نمک به آن اضافه شود که موقع پخت وا نرود و زیادی شکفته نشود.
برای پخت کته هر پیمانه برنج که خیس خورده باشد، یک پیمانه آب سرد لازم دارد
برای تهیه کته :
معمولا برای کته مقدار آب کمتری ( از آنچه که گفته شد ) می ریزم و وقتی آب آن را کشید – اگر برنج دون و زنده بود – خیلی کم دوباره آب می دهم روی آن … ( مثلا نصف پیمانه آب ) …. اینطوری مقدار آب از دستم در نمی رود.
پخت کته به تجربه زیادی بستگی دارد. و اساسا نوع برنج در پخت آن دخیل است. این تجربه به همان نوع برنج مربوط می شود. هر برنجی که خریداری می شود با برنج قبل یا بعدی فرق دارد. کته را نمی شود به امان خدا ول کرد. باید هنگام کشیدن آب بالا سرش باشید. البته برنج های اعلا آب زیادتر می برند و ریسک خمیر شدن آن هم کمتر است.
برنج های خارجی خوش پخت ریسک کمتری دارند و معمولا قدکش هستند و وا نمی روند. بیشترین مشکل برمی گردد به برنج محصول تازه که زود له می شود. برنج های خوب باید کهنه باشند. ضمنا وقتی برنج ها از محصول های متفاوت مخلوط می شود برنج خرد شده و بد درمی آید. حتی اگر مخلوط شود باید نوع برنج شباهت داشته باشد و از نظر کهنگی و نو بودن هم شباهت داشته باشد.
ولی به هرحال اگر آب را کمتر از معمول بریزید چاره دارد. اینطوری کته هایتان را با چلو اشتباه می گیرند ولی از اینکه ته دیگ ندارد می فهمند که کته هست!! .. رمزش در کم ریختن آب و ایستادن بالا سر کته هست. وقتی دارد آب آن کشیده می شود اگر زنده باشد ( فقط کمی ) آب بریزید و دمکنی را کمی زودتر ( قبل از به سرو صدا افتادن برنج ته قابلمه ) بگذارید و حرارت را کم کنید و بعد از بیست دقیقه الی نیم ساعت برنج کته حاضر است.
برای تهیه ته دیگ جهت کته :
در مورد ته دیگ کته ها وقتی آب برنج تمام شد و خواستی دم کنی بزنید پلو را خالی کن داخل ظرف دیگر و قابلمه را بشور و ته قابلمه روغن را بریز و هر چیزی که خواستی ته دیگ کنی را بگذار و پلو را بریز توی قابلمه من همیشه این کار را می کنم چه یک پیمانه پلو چه 10 پیمانه برنج بخواهم کته کنم.
مقدار نمک به ازای نصف تعداد پیمانه های برنج با قاشق چایخوری نمک بریزید. یعنی اگر 4 پیمانه برنج دارید نصف آن دو می شود که دو قاشق چایخوری نمک لازم دارد.
مقدار روغن به ازای تعداد پیمانه های برنج، با قاشق سوپخوری روغن لازم دارید. یعنی برای 4 پیمانه برنج 4 قاشق سوپخوری روغن بریزید.
من از مقدار روغن کم می کنم و کمی ماست اضافه می کنم.
هنگام تهیه انواع چلوهای مخلوط باید کمی برنج را زودتر یا زنده تر از معمولا بردارید.
در مورد نوع برنج :
اگر برنج را آبکش کردید و بعد از پخت یک قاشق از برنج را در یک بشقاب بریزید و خوب در مورد شکل آن ها دقت کنید برنجی که بعد از پخت کمی حالت نیم دایره است و یک طرف آن خط دار مثل میگوی پاک کرده و نازک هم هست به آن می گویند محلی و مزه خوبی هم دارد.
اما برنج هاشمی عطر ندارد و فقط قد دارد برای همین آن را حتما با برنج محلی مخلوط 30 درصد می کنند که عطر محلی داشته باشد و در ضمن پخت قد قیافه و مزه خوبی داشته باشد اما از نظر قیمت حدودا این دو برنج فقط 100 تومان با هم فرق دارند. اما بعضی از سود جویان از چند نوع برنج مخلوط می کنند که در این صورت باید از رنگ و یا جنس آن ها از هم تشخیص داد.
رمز و راز ها و فوت و فن تهیه یک پلو یا چلوی خوشمزه و خوش قد و بالا
شهر فریدونکنار شهر کوچکی است و برنج مرغوبی دارد اما تشخیص آن کار راحتی است. برنج باید یک دست باشد. یک مشت برنج را در دست خود بگیرید و فشار دهید. هنگام فشار صدای ضعیف مثل بلور یا شیشه شسته را بدهد و و رنگ ان شفاف تر از همه برنج ها است و همین طور در زیر دندان به شدت هم سفت است.
اما برنج آمل رنگش معمولا بیشتر به کرم است و وقتی در دست فشار می دهید دست شما کمی رنگ آرد می گیرد ( چون نشاسته بیشتری دارد ) و معمولا هم عطر کمتری دارند ولی پخت خوبی دارند. برنج شهر بابل برعکس است عطر و مزه فوق العاده ای دارد ولی خیلی قد نمی کشد. برنج شهر ساری کمی رنگ آن کبود و قد کوتاه دارد.
بعضی وقت ها برنجی را دارید ابکش می کنید می بینید یکی وا رفته ولی یکی هنوز جای جوشیدن دارد در این صورت باید متوجه شوید که یک نوع برنج را با چند نوع دیگر مخلوط کردند چون بوی خوبی موقع فروش و داخل گونی دارد اما موقع پخت زود شفته می شود اسمش در مازندران برنج امراللهی است و مزه خوبی دارد.
اما برنج رمضانی و فجر و خزر در یک سطح هستند که شبیه به برنج هاشمی هستند منتها برنج خزر کمی رنگ آن به سرخی می زند و قیمت این سه نوع در یک اندازه هستند ولی هاشمی گرانتر است. و بعضی وقتها تا 40 الی 50 درصد آن ها را با هاشمی مخلوط می کنند چون در پخت به یک اندازه می جوشند و شکل هم را دارند فقط قبل از پخت کمی رنگها با هم فرق دارد.
رمز و رازهای یک ته دیگ خوشمزه و طلایی و برشته
رمز یک ته دیگ طلایی و برشته و خوشمزه در مقدار کافی روغن و نیز زعفران و نیز در تهیه آن با حرارت کم در طی مدت طولانی نهفته است.
منبع : sofrehkhune.com
سرآشپز
پلو
نکات مهم آشپزی
