در ادامه اين مطلب از رزبانو بیوگرافی و تصاویر افسانه بایگان را مشاهده نماييد.
افسانه بایگان
زمینه فعالیت : سینما، تلویزیون و تئاتر
تولد : ۱۳۴۰ تهران
محل زندگی : تهران
ملیت : ایران
پیشه : هنرپیشه
سال های فعالیت : ۱۳۶۴ – تاکنون
همسر : مصطفی شایسته
فرزندان : امیرعلی
افسانه بایگان (زاده ۱۳۴۰ در تهران) هنرپیشه ایرانی است.
افسانه بایگان حضور جلوی دوربین را از سال ۱۳۵۱ با فیلم کوتاه «بوق» کاری از «علی علیزاده» تجربه کرد. فعالیت حرفه ای خود را با مجموعه تلویزیونی «سربداران» به کارگردانی «محمدعلی نجفی» و همچنین بازی در سینما را از سال ۱۳۶۴ با فیلم «گمشده» به کارگردانی «مهدی صباغ زاده» آغاز کرد. فضل الله بایگان کارگردان سینما و تئاتر عموی اوست.
زندگی نامه افسانه بایگان
افسانه بایگان در یازده سالگی در فیلم کوتاه «بوق» به ایفای نقش پرداخت؛ ولی فعالیتش در سینما و تلویزیون را در سال ۱۳۶۳ با بازی در مجموعه تلویزیونی پر بینندهٔ «سربداران» آغاز کرد. یک سال بعد نخستین نقش سینمایی اش را در فیلم «گمشده» به کارگردانی مهدی صباغزاده در سال ۱۳۶۴ به دست آورد و به یکی از پرکارترین بازیگران زن سینمای ایران و سوپراستار در دههٔ شصت تبدیل شد. دومین دختر شایسته ایران افسانه بایگان، زمانی که شانزده ساله بود در این مسابقه شرکت کرد و نفر دوم شد. در آن سال، جلوه پالیزبان، فینالیست کرمانشاهی، به عنوان دختر شایسته ایران برگزیده شد. در این مراسم رسم بر این بود که دختر شایسته سال گذشته، شنل مخصوص را بر دوش دختر شایسته جدید می گذاشت.
همسر افسانه مصطفی شایسته است که در سال ۱۳۳۷ در تهران متولد شد و فعالیت در سینما را از سال ۱۳۶۷ با فیلم «روز با شکوه» به کارگردانی کیانوش عیاری آغاز کرد و سپس با ساخت فیلم «مادر» به کارگردانی علی حاتمی و ساخت و توزیع ده ها فیلم سینمایی ایرانی با کارگردان های مختلف سینمای ایران به فعالیت خود ادامه داد. این زوج صاحب پسری به نام امیرعلی هستند که در ایالت میشیگان زندگی می کند.
او در کنار بازیگری، طراحی صحنه و لباس را هم در فیلم «شکوه بازگشت» تجربه کرده است.
افسانه بایگان در سال ۱۳۵۵ به عنوان مقام دوم دختر شایسته ایران برگزیده شد.
افسانه بایگان حضور جلوی دوربین را از سال ۱۳۵۱ با فیلم کوتاه «بوق» کاری از «علی علیزاده» تجربه کرد
گفتگو با افسانه بایگان
از ایشان بسیار آموختم. هنوز هم به جوان هایی که می آیند و سوال می کنند که چگونه می توان بازیگر ماندگاری بود و از تکنیک های درست بازیگری می پرسند، می گویم: امثال من از علی نصیریان ها یاد گرفتیم و به خصوص خود علی نصیریان، شما هم باید توجه به اساتید این هنر داشته باشید.”
افسانه بایگان چگونه بازیگر شد؟
یازده ساله بود که برای نخستین مرتبه، تجربه نقش آفرینی مقابل دوربین سینما را با بازی در فیلم کوتاه «بوق» تجربه کرد. هشت سال بعد از آن تاریخ، دختری 19 ساله با شاه نقشی در سریال «سربداران» از قاب تلویزیون به مردم معرفی شد که خیلی زود جای خود رادر دنیای تصویر و توجه مخاطبان باز کرد.
این بازیگر افسانه بایگان نام داشت. بانوی هنرمندی که نه تنها حضور وی در آثار سینمایی، گیشه را از مخاطبان پر می کرد که از نگاه داوران جشنواره فیلم فجر نیز سه بار کاندید دریافت سیمرغ بلورین شد.
در ابتدای گفت وگو برگردیم به سال ها قبل، به گذشته ای که افسانه بایگان در آن 11 ساله بود و برای اولین مرتبه مقابل دوربین ایستاد و بازیگری را تجربه کرد. از این که چگونه در آن سن و سال به پروژه سینمایی «بوق» پیوستید بگویید؟
افسانه بایگان: خانواده ام مرا در کلاس های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان ثبت نام کرده بودند و من در فعالیت های مختلف آن مرکز شرکت داشتم. وقتی قرار شد این فیلم ساخته شود، از میان بچه هایی که در آن مرکز فرهنگی حضور داشتند من برای ایفای آن نقش انتخاب شدم.
نقشی که در آن فیلم بازی کردید چه بود و چه دنیای داشت؟
افسانه بایگان: قصه فیلم، داستان چند بچه بود. کودکان بازیگوش یک محله که با دوچرخه های خود در کوچه ها می چرخیدند و مدام بوق می زدند و با این بوق زدن های خود، پیرمردی که ساکن یکی از خانه های آن محل بود، عاصی و بی خواب کرده بودند.
طوری که او با عصبانیت دوچرخه های آن ها را گرفته و در حیاط خانه اش نگه داشته بود. بچه ها که دوچرخه های خود را از دست داده بودند برای بازپس گرفتن آنها با خود تصمیم گرفتند که هدیه ای برای پیرمرد تهیه کنند تا با این روش، بتوانند دوچرخه هایشان را از وی بگیرند.
سه بچه در این فیلم محور قصه بودند که یکی از آن ها من بودم. دو نقش دیگر را پسر فریدون مشیری و دختر منصور مشیری بازی می کردند. این سه مغز متفکر گروه (خنده) هدیه را تهیه کردند و در نهایت هم دست من دادند تا به پیرمرد بدهم و دوچرخه ها را تحویل بگیرم، من نیز همین کار را کردم.
در فیلم دوچرخه ها را که پس گرفتم و دور شدیم. پیرمرد هدیه را باز می کند و می بیند، کادویش یک «بوق» است (خنده) و فیلم با صدای بوق زدن های بچه ها که در کوچه ها بازی می کردند به اتمام رسید.
افسانه بایگان در سال ۱۳۵۵ به عنوان مقام دوم دختر شایسته ایران برگزیده شد
این بازی کودکانه در فیلم کوتاه بوق، نخستین تجربه بازیگری شما بود، بعد از آن چگونه شد که مسیر بازیگری را ادامه دادید؟
افسانه بایگان: خودم هم راز این ماجرا را نمی دانم. دختر عموی پدرم،از کودکی روی صحنه بازیگری کرد. دختر مرحوم فضل اله بایگان را می گویم. یک روز که با هم درمورد این که چه شد وارد دنیای سینما و تصویر شدم، صحبت می کردیم. ایشان که مرسده نام دارند معتقدبود مسیر سینما و تئاتر مرا صدا زده است. واقعا هیچ دلیل دیگری نمی تواند داشته باشد.
زیرا بعد از بازی در فیلم کوتاه «بوق»، سال ها به دور از تصویر، فیلم و سینما در حال زندگی بودم و دور از این فضاها قرار داشتم تا این که دو مرتبه در 19 سالگی باز اتفاق «سربداران» پیش آمد و دوباره به دنیای بازیگری برگشتم این بار دیگر انگار این راه برایم رقم زده شده بود. این مسیر به دنبال من آمد و به واقع من به دنبال بازیگری نبودم.
البته دنیای توجه ها از شما دور نبود. قبل از 19 سالگی و ورود به دنیای بازیگری در فضای حرفه ای سریال «سربداران» یک بار به عنوان دختر شایسته ایران انتخاب شدید؟
افسانه بایگان: بله. این انتخاب از آن دست اتفاقات بود که در آن زندگی یک نفر را به سمت شهرت و دوربین صدا می زند. انگار ماموریتی برایم بود که در مقاطع زندگی ام، به این شکل در دنیای تصویر حضور داشته باشم.
این که چه شد به عنوان دختر شایسته انتخاب شدم، باید بگویم مادرم به این موضوع علاقه مند بود. خودشان رفته بودند و عکس مرا به انستیتوی انتخاب دختران شایسته داده بودند. آن زمان اگر اشتباه نکنم از میان 36 هزار شرکت کننده انتخاب شدم.
یعنی در انتخاب اول بین آن تعداد 160 نفر برگزیده شدند که من هم بودم در ادامه این رقم از 160 به 60 نفر رسید و بعد 20 نفر و در نهایت نیز از میان آن 20 نفر، من دوم شدم. مقام اول نبودم. این انتخاب را از اتفاقات زندگی ام می دانم. همیشه خواست الهی را در جریان اتفاقات زندگی ام دیده ام.
زیرا خودم هیچ گونه اصراری برای این که برگزیده این انتخاب ها شوم، نداشتم. از سوی دیگر وقتی با یک شاه نقش وارد عرصه بازیگری حرفه ای شدم، مطمئن بودم که خواستی بزرگ تر از خواست من در گام برداشتن هایم دراین مسیر وجود دارد که تقدیر مرا رقم می زند.
اشاره ای به نقش خود در سریال «سربداران » داشتید. نقش «ترکان بانو» بازیگری در فضایی حرفه ای در اولین حضور حرفه ای خود در کنار بازیگرانی چون علی نصیریان و در مقابل ایشان بازی کردن، به نظر تجربه آسانی نبود
افسانه بایگان: در شهریور ماه سال 1360، وقتی برای بازی در سریال «سربداران» انتخاب شدم. محمدعلی نجفی –کارگردان– به من گفتند: «باید با گروه همسفر شوی زیرا دو سال است همه بازیگران این سریال انتخاب شده اند و در پیش تولید هستیم ولی نقش ترکان بانو را دراین مدت انتخاب نکرده بودیم.
الان هم به روزهای فیلمبرداری رسیده ایم و باید به لوکیشن ضبط برویم که شهر کاشان است. شما با ما همراه شو تا با کمک کیهان رهگذر برای این نقش تمرین کنی.
بعد از این صحبت ها، همراه گروه به شهر کاشان رفتیم و همان طور که گفتند، تمرین ها در کاشان انجام شد و من 25 روز بعد از آن صحبت ها، مقابل دوربین و علی نصیریان قرار گرفتم. حس و حال غریبی داشتم. خیلی می ترسیدیم.
واقعا حضور مقابل ایشان در فضای بازیگری برای یک بچه، واقعا آن زمان یک بچه بودم، می توانست سخت و ترسناک باشد ولی آن روز و آن لحظات با رفتار حرفه ای علی نصیریان نه تنها ترسناک نبود که مثل یک کلاس درس گذشت. برخوردها به شکلی بود که من تازه کار اعتماد به نفس پیدا کردم.
افسانه بایگان در یازده سالگی در فیلم کوتاه «بوق» به ایفای نقش پرداخت
اولین لوکیشنی که مقابل دوربین قرار گرفتید کجا بود؟
افسانه بایگان: لوکیشن در سرچشمه باغ فین بود. ماه بالای سرمان بود. آب روان از کنارمان می گذشت. فضایی زیبا و به یاد ماندنی بود. آن شب از نگاه دیگران و از تعریف هایی که دیگران نسبت به نوع بازیگری ام عنوان کردند، متوجه شدم خیلی خوب بازی کرده ام. فقط یک خاطره عجیب از آن شب دارم.
چه خاطره ای؟
افسانه بایگان: وقتی از صحنه خارج شدم تا بعد از دو سه پلان خیلی مشکل کمی استراحت کنم، کاملا احساس کردم دارم بالای زمین راه می روم. انگار 20 سانت از زمین فاصله داشتم. این توضیح دادنی نیست.
نمی دانم پایم را روی زمین می دیدم یا نه ولی اصلا روی زمین نبودم و این حس تا 15 قدم با من همراه بود. انگار انرژی خاصی رها شده بود، اتفاق خاصی افتاده بود. خیلی خوشحالم که اولین پلان زندگی ام را مقابل علی نصیریان بازی کردم.
از ایشان بسیار آموختم. هنوز هم به جوان هایی که می آیند و سوال می کنند که چگونه می توان بازیگر ماندگاری بود و از تکنیک های درست بازیگری می پرسند، می گویم: امثال من از علی نصیریان ها یاد گرفتیم و به خصوص خود علی نصیریان، شما هم باید توجه به اساتید این هنر داشته باشید. در تمام این سال ها نشنیدم و ندیدم که علی نصیریان جایی نشسته باشد و در مورد مسائل حاشیه ای صحبت کرده باشد.
عشق به بازیگری را در رفتار و منش این فرد می توان دید و آموخت. دو سال تمام، روزهای ساخت «سربداران» طول کشید و تمام وجودشان معطوف به کار بود. به معنای واقعی کلمه یک هنرمند سالم هستند؛ یک اسطوره، یک استاد.
افسانه بایگان, فعالیت حرفه ای اش را با مجموعه تلویزیونی «سربداران» آغاز کرد
فیلم شناسی افسانه بایگان
سینما
* نگار (رامبد جوان۱۳۹۴)
* خبر خاصی نیست (۱۳۹۳)
* پی ۲۲ (۱۳۹۳)
* زن ها شگفت انگیزند (۱۳۸۹)
* آدمکش (۱۳۸۹)
* زمهریر (۱۳۸۸)
* آقای هفت رنگ (۱۳۸۷)
* چشمک (۱۳۸۷)
* سوپر استار (۱۳۸۷)
* در شهر خبری نیست، هست (۱۳۸۶)
* قرنطینه (منوچهر هادی ۱۳۸۵)
* کنعان (مانی حقیقی ۱۳۸۶)
* محاکمه (ایرج قادری ۱۳۸۵)
* کافه ستاره (سامان مقدم ۱۳۸۳)
* عشق شیشه ای (غلامرضا حیدرنژاد ۱۳۷۸ حضور افتخاری)
* طوطیا (ایرج قادری ۱۳۷۷)
* جهان پهلوان تختی (بهروز افخمی ۱۳۷۶ حضور افتخاری)
* بدلکاران (مهدی صباغ زاده ۱۳۷۶)
* پنجه در خاک (ایرج قادری ۱۳۷۶)
* زخمی (کامران قدکچیان ۱۳۷۷)
* شبیخون (جمشید آهنگرانی ۱۳۷۷)
* مرد عوضی (محمدرضا هنرمند ۱۳۷۷)
* یاغی (جهانگیر جهانگیری ۱۳۷۶)
* نابخشوده (ایرج قادری ۱۳۷۵)
* خواهران غریب (کیومرث پوراحمد ۱۳۷۴)
* روز دیدنی (فرزین مهدی پور ۱۳۷۳)
* مجازات (جهانگیر جهانگیری ۱۳۷۳)
* بدل (جهانگیر جهانگیری ۱۳۷۲)
* آلما (اکبر صادقی ۱۳۷۱)
* حمله خرچنگ ها (پرویز تأییدی ۱۳۷۱)
* خوش خیال (مهران تأییدی ۱۳۷۱)
* شکوه بازگشت (سیروس مقدم ۱۳۷۱ به علاوه طراح صحنه و لباس)
* مریم و میتیل (فتحعلی اویسی ۱۳۷۱)
* اتل متل توتوله (محمد جعفری ۱۳۷۰)
* شانس زندگی (شهریار پارسی پور ۱۳۷۰)
* قرق (احمد هاشمی ۱۳۷۰)
* گرگ های گرسنه (سیروس مقدم ۱۳۷۰)
* دو فیلم با یک بلیط (داریوش فرهنگ ۱۳۶۹)
* آخرین مهلت (پرویز تأییدی ۱۳۶۸)
* شنگول و منگول (پرویز صبری ۱۳۶۸)
* فانی (افشین شرکت ۱۳۶۸)
* طوبی (خسرو ملکان ۱۳۶۷)
* گل مریم (حسن محمدزاده ۱۳۶۶)
* مکافات (منوچهر مصیری ۱۳۶۶)
* بگذار زندگی کنم (شاپور قریب ۱۳۶۵)
* تشکیلات (منوچهر مصیری ۱۳۶۵)
* حریم مهرورزی (ناصر غلامرضایی ۱۳۶۵)
* دبیرستان (اکبر صادقی ۱۳۶۵)
* گمشده (مهدی صباغ زاده ۱۳۶۴)
تلویزیونی
* پریا(۱۳۹۵)
* شوق پرواز(۱۳۹۱)
* سریال راه طولانی (۱۳۹۰)
* سریال وضعیت سفید (۱۳۸۸–۱۳۹۰)
* روز حسرت (سیروس مقدم (۱۳۸۷)
* سریال پیامک از دیار باقی
منابع:
ویکی پدیا
روزنامه صبا
بیوگرافی و گالری تصاویر
بیوگرافی بازیگران زن ایرانی
